ایمان بیک 
آیکن (ICANN) طبق برنامه از قبل تعیین شده از ۲۲ دی‌ماه ۱۳۹۰ امکان ارسال درخواست‌های ثبت دامنه‌های سطح بالای جدید را باز کرد. 
این سیستم که به صورت آنلاین کار می‌کرد، تا دهم ۱۰ خرداد ۱۳۹۱ برای ثبت درخواست‌ها بازماند و دو هفته بعد از آن نیز فهرست پسوندهای درخواستی اعلام عمومی شد.
نتایج به دست آمده جالب توجه بود. در مجموع ۱۱۵۵ شرکت در این فراخوان شرکت کرده و ۱۹۳۰ درخواست برای ۱۴۰۹ پسوند ارائه داده بودند. از مجموع ۱۹۳۰ درخواست، ۵۳ درصد پسوندهای عمومی (استاندارد)، ۳۴ درصد علایم تجاری (برند)، ۶ درصد پسوندهای غیر انگلیسی (IDN)، ۴ درصد پسوندهای مختص گروه یا اجتماع خاص (Community Based) و ۳ درصد هم مربوط به مناطق جغرافیایی و شهرها بود.
در این میان تعداد زیادی درخواست پسوندهای عمومی انگلیسی نیز از کشورهای حاشیه خلیج فارس ارائه شد. 
در مجموع از کشورهای منطقه خاورمیانه ۶۲ درخواست ارسال شد که ۳۶ مورد مربوط به امارات، ۱۰ مورد ترکیه، ۵ مورد بحرین، ۵ مورد عربستان، ۳ مورد بحرین، ۲ مورد کویت و یک مورد مربوط به عراق است و در کمال تعجب، هیچ نامی از ایران در این میان به چشم نمی‌خورد. 
اما آنچه ماجرا را جالب‌تر کرد این بود که درخواست پسوندهایی مختص ایران از سوی یک شرکت ترک به ثبت رسیده بود. شرکت ترک AGIT علاوه بر نام‌های دامنه اسلامی .islam و .halal پسوندهای .shia، .PersianGulf و .Pars را درخواست کرده بود. همین نام‌ها حساسیت‌هایی را برانگیخت و گمانه‌زنی‌های متنوع را در رسانه‌های کشور ایجاد کرد.
اما بررسی‌های فناوران نشان داد که این شرکت، مالکیتی ایرانی دارد و اتفاقاً مشاور آن نیز یک ایرانی شناخته شده و فعال در زمینه امور مربوط به نام‌های دامنه است.

گفت‌وگوی اختصاصی فناوران را با مهدی عباس نیا، مدیر عامل و شهرام ثبوتی پور مشاور شرکت AGIT بخوانید. 



• برای شروع بحث بد نیست در مورد سابقه خودتان و شرکت AGIT توضیح بدهید. 
شرکت Asia Green IT system یا AGIT شرکت جوانی است که از سه سال پیش تاسیس شده و شخصاً نیز نزدیک به ۱۷ سال در زمینه فناوری اطلاعات و اتوماسیون صنعتی سابقه دارم. 
به واسطه فرصتی که برای ادامه تحصیل در رشته MBA در کشور مالزی فراهم شد، علاقه‌مندی‌ام به ایجاد کسب‌وکاری با دامنه فعالیت بین‌المللی جلب شد که در نهایت با تاسیس شرکت AGIT در سال ۲۰۱۰ انجامید. 

• ایرانی‌ها در آن دوره معمولاً شرکت‌هایشان را در امارات ثبت می‌کردند. چه شد که شما به ترکیه رفتید؟ 
من هم در زمانی که در ایران فعالیت می‌کردم در این زمینه تجربه داشتم و دیدم که سرمایه‌گذاران ایرانی که سرمایه‌هایشان را به امارات متحده عربی بردند، به واسطه هم‌سویی امارات با کشورهای غربی و تحریم‌ها، با مشکل مواجه شده‌اند.
پیش‌بینی هم می‌شد که این تضییقات از سوی دولت امارات گسترده‌تر شود. بنابراین رفتیم به ترکیه که از نظر فرهنگی و سیاسی به ما نزدیک‌تر است. 
ما شرکت را به این دلیل در ترکیه ثبت کردیم که آزادانه‌تر در رابطه با کسب‌وکارمان فعالیت کنیم. 
هدف‌مان هم از ابتدا منطقه بود ولی بعد به این نتیجه رسیدیم که بعضی کارها باید در حوزه گسترده تری انجام شود.

• AGIT در چه حوزه‌هایی فعالیت دارد؟ 
با توجه به تجربه‌مان شرکت AGIT را در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و صنعت الکترونیک تعریف کردیم. حوزه‌های فعالیت شرکت هم بیشتر مشاوره، تهیه مدل کسب‌وکار، ارائه راهکارهای جامع و تهیه سیستم است. در زمینه دیتاسنتر هم فعالیت جدی داریم و شرکت ما راهکاری برای سرمایش مراکز داده با جریان طبیعی هوا دارد. 

• دفتر اصلی شرکت کجاست و در چه بازارهایی فعالیت بیشتری دارید؟ 
دفتر اصلی شرکت در استانبول است. در این دو سال هم از بازارهای هدف اصلی، در کنار ترکیه، بازار کشورهای منطقه CIS را هم مدنظر داشته‌ایم و با شرکای ترک، پروژه‌هایی را هم در این کشورها انجام داده‌ایم.

• یعنی شریک ترک دارید؟ به این ترتیب مالکیت شرکت ایرانی- ترکی است؟ 
ما شرکای ترک هم داریم، ولی سرمایه‌گذاران و صاحبان شرکت همگی ایرانیان فعال در حوزه تجارت در ترکیه هستند. شرکت مالکیتش صد درصد ایرانی است، ولی به منظور افزایش توان نفوذ در بازارهای مختلف از همکاری با شرکت‌های با سابقه و دارای دانش فنی ترک استقبال می‌کنیم. 
اینها جزو رموز و استانداردهای کسب‌وکار در جهان امروز است. در واقع ما تکنولوژی پارتنر و استراتژیک پارتنر داریم. 
این همکاری‌ها کمک کرده که در ترکیه سریع‌تر پذیرفته شویم. ما الان ۳ پارتنر خیلی قوی ترک داریم و به نظر ما این همکاری‌ها جزو قواعد کسب‌وکار است که اگر رعایت شود، در هر جایی جواب می‌دهد.

• چه شد که به سرمایه گذاری در حوزه سایبر علاقه‌مند شدید؟ 
عباس نیا: از یک سال و نیم پیش که بازار را مطالعه می‌کردیم و فرصت‌های فضای مجازی را بررسی می‌کردیم، دیدیم که عمده کسب و کارها دارند روی این فضا توسعه پیدا می‌کنند. 
شرکت‌هایی در این فضا وجود داشت که بسیار موفق بودند. دنیا الان دارد به این سمت می‌رود که دارایی‌ها دیگر روی کارخانه و زمین و ... نیست و فرصت‌های فضای مجازی در برند سازی و ایجاد ارزش افزوده بسیار رو به رشد و دارای توجیه بود. 
در همان زمان هم بود که به صورت کاملاً تصادفی با دکتر ثبوتی پور آشنا شدیم. 

• چه شد که علاقه‌مند شدید به سرمایه گذاری روی پسوندهای اینترنتی؟ 
عباس نیا: آیکن را از قبل می‌شناختیم 

و در ایران هم که بودم روی سرویس‌های وب و هاستینگ کار می‌کردیم. 
می‌دانستیم که آیکن ایجاد فرصت برای اعلام درخواست ثبت پسوندها را در برنامه دارد و شروع می‌کند. 
همان طور که گفتم در همان دوره‌ها هم با آقای ثبوتی پور آشنا شدیم و دیدیم در این زمینه فعال است. به این ترتیب بیزینس پلان با تجربیات ایشان برای ما جذاب شد و دیدیم که آینده خوبی برای این کسب‌وکار متصور است. ضمن اینکه تعلقات روحی و فرهنگی همه سهامداران شرکت هم با ورود به ثبت دامنه‌های ایرانی و فارسی همخوان بود و این می‌توانست فرصت خوبی باشد تا افسار این TLDها از اختیار یک ایرانی مسلمان خارج نشود. 
نگران این بودیم که مالزیایی‌ها و اعراب بیایند و سرمایه‌گذاری کنند که در آن صورت نمی‌توانستیم از نظر سرمایه رقابت کنیم و بازنده می‌شدیم. 
اما خدا کمک کرد که گویا در این دوره گویا خواب بودند. ما هم این ریسک را پذیرفتیم که بخشی از سرمایه‌مان را از دست بدهیم.
ولی می‌دانستیم که اگر بشود و این نام‌های دامنه به نام ما ثبت شود، ایرانی‌ها فرمان کسب‌وکار در این حوزه‌ها را در آینده در اختیار خواهند داشت و کشورهای عربی و مسلمان و حتی آمریکایی و اروپایی دیگر نمی‌توانند وارد این بخش از بازار شوند. 
خوشبختانه در هیچ کدام از این پسوندها رقیب هم نداریم. البته خیلی زیاد دارند سعی می‌کنند نگذارند این اتفاق بیفتد. به ویژه عرب‌ها و ما منتظر اقدامات شدیدتر مثل اعلام شکایت هم از سوی آن‌ها خواهیم بود. 
البته ما هم بیکار ننشستیم. خیلی سریع وارد کارزار شدیم و اقدامات مان را سامان دادیم. مثلاً از آقای دکتر ماهاتیر محمد در مورد پسوند .islam نامه حمایت (Supporting Letter) گرفتیم. 
ماهاتیر محمد شخصیت بسیار محبوب و محترمی هم در کشورهای اسلامی و هم در مجامع بین‌المللی است. 
اما در مورد .halal حاضر نشد نامه حمایت به ما بدهد. تصورش این بود که از مالزی کسی اقدام خواهد کرد. چون کلاً مالزی روی صنعت حلال سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی خیلی مفصلی کرده و قصد دارد به قطب صنعت حلال دنیا تا سال ۲۰۲۰ میلادی تبدیل شود.
حالا اگر ماهاتیر محمد بداند که از مالزی کسی برای این پسوند اقدام نکرده، قطعاً افسوس خواهد خورد. در برنامه ما هست که یک بار دیگر به او مراجعه کنیم؛ چون شاید در شرایط کنونی برای پسوند. Halal هم به ما supporting letter بدهد.

• همین اتفاق در کشورهای عربی هم افتاده. مثلاً اماراتی‌ها بیشترین تعداد درخواست را در بین کشورهای منطقه داشته‌اند ولی در مواردی مثل .islam کوتاهی عجیبی کرده‌اند. 
ثبوتی پور: البته درخواست‌هایی که از امارات ثبت شده عمدتاً از سوی خود اماراتی‌ها نیست. عمده درخواست‌ها مربوط به شرکت‌های غربی هستند که شرکت خود را در امارات ثبت کرده‌اند. 

• خب این که بدتر شد. یعنی بی توجهی کامل عرب‌ها. 
عباس نیا: بله. کلاً گویا خواب بوده‌اند.
ثبوتی پور: درخواست‌هایی که از سوی اعراب ثبت شده هم عمدتاً برای برندهاست. 

• در مورد امارات که سرمایه گذاری زیادی در این حوزه می‌کند، این بی توجهی عجیب نیست؟ 
عباس نیا: این درخواست‌ها هم از شرکت‌های چند ملیتی ارایه شده که بازار و فرصت‌های آن را شناسایی می‌کنند. عرب‌ها معمولاً در حد کفیل این شرکت‌ها هستند و هیچ کاری نمی‌کنند. اکثریت اینها مدیریت شرکت‌ها را ندارند. بیشتر بخش دولتی عرب‌ها فعال است. به همین دلیل این‌ها به جمعیت مسلمانان و فرصت‌هایش بی توجه بوده‌اند. عرب‌ها بازنده اصلی در این جریان محسوب می‌شوند و حداقل تا ۷-۸ سال آینده که آیکن دوباره فراخوانی اعلام کند، هیچ بازار و فرصتی در حوزه پسوندهای اینترنتی نخواهند داشت. 

• از نظر فنی چه مراحلی برای ثبت درخواست‌ها طی شد؟ 
ثبوتی پور: آیکن در مراحل قبلی در سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۳ به صورت محدود و در پاسخ به درخواست‌های مشخص فرایند ثبت اپلیکیشن را باز کرد. 

• مثلاً پسوند .ws آن موقع آمد؟ 
ثبوتی پور: نه، .ws اصلاً یک ccTLD و پسوند کشوری است. دوحرفی‌ها همه کشوری هستند، مثل .tv 

• پس چطور در موارد دیگری استفاده می‌شوند؟ مثلاً .ws به عنوان مخفف وب سایت استفاده می‌شود و .tv برای کانال‌های تلویزیونی؟ 
ثبوتی پور: بعضی از کشورها بازار بسیار محدودی دارند. مثلاً .tv پسوند اختصاصی جزایر توالوو (Tuvalu) است. شرکت‌های بزرگ رجیستری مثل Afilias به مراجع متولی نام‌های دامنه کشوری این کشورها مراجعه می‌کنند و با آنها مشارکت می‌کنند. کشورها هم قواعد ثبت دامنه را به نحوی تغییر می‌دهند که امکان استفاده عمومی از آن‌ها فراهم شود. به این ترتیب استفاده از پسوند کشوری در مفاهیم دیگری فراهم می‌شود. 
به هر حال در سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۳ مواردی مثل .info و .aero و .museum اضافه شد. قرار بود این فرایند در سال ۲۰۰۸ هم تکرار شود. در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ با افزایش توجهات جهانی به IDN ها یا نام‌های دامنه بین‌المللی و غیر انگلیسی، آیکن هم تغییر جهت داد و اعلام علاقه‌مندی برای کار روی این مبحث کرد و IDN Working group را تشکیل داد که از آن زمان من هم عضو این کارگروه زیر مجموعه آیکن شدم. در حدود سال ۲۰۰۸ توانستند استانداردها و مسایل فنی را برای پذیرش IDN ها به طور کامل حل کنند. موضوع IDN ها موجب شد که فرایند پذیرش درخواست‌ها که قرار بود در سال ۲۰۰۸ آغاز شود، چند بار به تعویق بیفتد و تا سال ۲۰۱۱ بالاخره توانستند موضوع را نهایی کنند و 
gTLD Applicant Guidebook هم در نسخه ششم تصویب شد که تمامی جنبه های ارایه، پذیرش و ارزیابی درخواست (Application) پسوندهای جدید اینترنتی را در آن گنجاندند. به این ترتیب دور جدید پذیرش درخواست‌ها از دی ماه گذشته (۱۱ ژانویه ۲۰۱۱) آغاز شد و به مدت ۳ ماه قرار بود باز باشد که می‌شد ۲۴ فروردین ماه سال ۹۱. ما در مجموعه AGIT آمادگی را داشتیم و پسوندهایمان را انتخاب کرده بودیم. از نظر عملیاتی باید وارد مرحله تهیه اپلیکیشن می‌شدیم که به دلیل پیچیدگی‌هایی که داشت از مشاوران خارجی استفاده کردیم. بالاخره در آن بازه زمانی ۳ ماهه تقریباً

آماده بودیم. اما مشکلی برای آیکن پیش آمد و ۱۵ ساعت مانده به پایان زمان، سایت را بست که مشکلاتش را حل کند. فکر می‌کنیم مشکل حمله بوده است، ولی آیکن مشکل را نقص فنی که منجر به دسترسی برخی کاربران به اطلاعات کاربران دیگر می‌شد، اعلام کرد. اگرچه چیزی که ما شاهدش بودیم افت سرعت بسیار شدید سایت بود؛ به طوری که عملاً امکان هیچ کاری نداشتیم. 

• در هر صورت شما، یعنی شرکت AGIT و دکتر ثبوتی پور به هم وصل شدید. این اتصال احتمالاً سخت بوده و حتماً راه‌های دیگری در ایران رفته‌اید. چون در داخل ایران کسی پیدا نشد که بخواهد سرمایه گذاری کند؟ 
ثبوتی پور: در واقع پیش از آشنایی با AGIT مدت‌ها در ایران دنبال سرمایه‌گذار می‌گشتم. حتی در تهران و یزد سمینارهایی برگزار کردیم. ولی متأسفانه به نتیجه نرسید. 

• چرا به نتیجه نرسید؟ 
ثبوتی پور: فکر می‌کنم ما به عنوان شرکت‌های ایرانی هنوز به این درک نرسیده‌ایم که فضای اینترنت می‌تواند برای سرمایه گذاری جذاب باشد. ضمن اینکه بازار ایران به سمت دلالی‌های زود بازده رفته و این موضوع روی سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت سایه انداخته است. شاید نبود ثبات اقتصادی هم در به وجود آمدن این وضعیت موثر بوده است. 

• اما بی ثباتی اقتصادی نباید زیاد موثر باشد، چون این یک بیزینس بین‌المللی است و کمتر متأثر از شرایط اقتصادی داخلی خواهد بود. 
عباس نیا: فکر می‌کنم یکی از دلایل، علاوه بر علاقه‌مندی به زودبازده بودن سرمایه گذاری، شرایطی است که به وجود آمده و باعث شده ایرانی‌ها نتوانند بیزینس بین‌المللی انجام دهند. ما در این خصوص به شرکت‌های بزرگ فعال در حوزه فناوری اطلاعات ایران مراجعه کردیم و اعلام کردیم آماده جذب سرمایه گذار هستیم. البته امکان جذب سرمایه در آن سو خیلی زیاد است. ترک‌ها، روس‌ها و چینی‌ها آماده و مشتاقند که در کسب و کارهایی که آینده روشنی دارند سرمایه گذاری کنند. ولی ما خواستیم اول به دوستان خودمان مراجعه کنیم. دوست داشتیم ایرانی‌ها در این کسب و کار که خیلی هم به عرق ملی مذهبی ما بر می‌گردد، مشارکت کنند. اما متأسفانه ریسک سرمایه گذاری و مسایل تحریم باعث شد که شرکت‌های ایرانی جلو نیایند. ما هم نمی‌توانستیم ریسک را بپذیریم و این نام‌های دامنه با ارزش برای ایران را از دست بدهیم. 
ثبوتی پور: البته مبهم بودن این کسب و کار هم موثر بود. 
عباس نیا: دقیقاً. کسانی که مراجعه می‌کردیم می‌پرسیدند مثلاً از .halal چه به دست می‌آوریم. برایشان قابل لمس نبود. این چالش را ما در هیات مدیره خودمان هم داشتیم و تا این شناخت به وجود بیاید که این کسب و کار چه آینده ای خواهد داشت، مدت زمانی طول کشید. اما وقتی ما مجاب شدیم سرمایه گذار هم پیدا شد. اما ریسک‌ها را هم پذیرفتیم. 

• ریسک‌ها چه بود؟ 
عباس نیا: نگران بودیم که اگر کسی از کشورهای منطقه مواردی مثل .islam یا .halal را درخواست می‌کرد، شانس برنده شدن ما خیلی پایین می‌آمد. حتی در مواردی مثل .PersianGulfهم می‌ترسیدیم عرب‌ها بخواهند مقابله کنند و مثلاً نام مجعول خلیج فارس را ارائه دهند. در آن صورت با توجه به هزینه‌هایی که آنها حاضر بودند انجام دهند، موقعیت برای پسوند PersianGulf خطرناک می‌شد. 

• شما هزینه‌هایی که کردید در صورت شکست از بین می‌رفت؟ 
ثبوتی پور: بخش عمده ای از آن از بین می‌رفت. بخشی از هزینه‌ها برای تهیه اپلیکیشن، تحقیقات، مشاور خارجی و برند سازی و امثال این از بین می‌رود. هزینه قابل بازگشت بخش‌هایی از هزینه ارزیابی است که به ازای هر پسوند ۱۸۵ هزار دلار پرداخت شده است. مثلاً اگر در این مقطع زمانی ما اگر در مورد هر اپلیکیشن انصراف بدهیم، ۸۰ درصد مبلغ ۱۸۵ هزار دلار را به ما بر می‌گردانند. ولی هرچه جلو تر برویم، این میزان کمتر می‌شود. 

• تا همین الآن برای ۸ پسوندی که درخواست داده‌اید، چقدر هزینه شده است؟ 
عباس نیا: بیش از ۵۰۰ هزار دلار به ازای هر اپلیکیشن تا حالا هزینه کرده‌ایم.

• شما در مجموع برای کدام پسوندها درخواست دادید؟ 
عباس نیا: پسوند های .islam، .Halal، .Shia، .Pars .PersianGulf، .TCI و .Nowruz را داریم. در حوزه پسوندهای غیر انگلیسی هم .همراه را درخواست داده‌ایم. 

• هر کدام از این پسوندها چه توجیهی داشت؟ 
عباس نیا: در سه مورد islam، halal و shia علاوه بر فرصت‌های کسب و کار، دغدغه‌های مذهبی هم داشته‌ایم. در مورد .Pars و .PersianGulf هم کاملاً نگاهمان به عرق میهنی بوده است. ضمن اینکه تاکید می‌کنم که ما یک شرکت خصوصی هستیم و برنامه کسب و کارمان را به نحوی تدوین کرده‌ایم که در همه پسوندهایمان فرصت و امکان درآمدزایی داریم. .Nowruz هم موقعیت منطقه‌ای مناسبی دارد و در ۱۵ کشور ثبت ملی و یونسکو شده است. 
ثبوتی پور: در مورد نحوه نوشتارNowruz بررسی‌های ما نشان داد که با وجود اینکه این کلمه در هر یک از ۱۵ کشور فوق نوشتار مختص خود را دارد، ولی ثبت روز جهانی نوروز در سازمان ملل با این نوشتار صورت گرفته است. لذا این نوشتار را انتخاب کردیم. 

• در مورد پارس چطور؟ 
عباس نیا: پارس مفهومی قدیمی‌تر و گسترده تر از ایران دارد و ما با این پسوند جامعه‌ای فراتر از ایران را مدنظر داریم. این مفهوم حتی تا پارسیان هند را در بر می‌گیرد. 
جالب است بدانید که شهرداری فرانسه .Paris را درخواست کرده که با .Pars شباهت زیادی دارد و مدعی شده‌اند این شباهت زیاد است. حالا ما در این زمینه احتمالاً باید وارد دعوای حقوقی شویم. 
ثبوتی پور: انتخاب کلمه پارس به نظر من یک انتخاب استراتژیک بود. این کلمه علاوه بر تک سیلابی، خوش آوا بودن و اصالت، این اهمیت را دارد که نام دقیق ایران قدیم است. ضمن اینکه پارس بازار گسترده‌ای در خود ایران خواهد داشت و پیش بینی می‌کنیم با سیاست‌هایی که در مورد .ir اعمال می‌شود، می‌تواند در کنار این پسوند رشد کند.

• 

عباس نیا: در این زمینه اتفاقاً مسئولان دولتی مشکلی ندارند و می‌دانند وقتی شرکت‌های داخلی

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: